Leeswijzer

Inleiding
De programmabegroting bestaat uit een beleidsbegroting en een financiële begroting.

De beleidsbegroting is opgebouwd uit een programmaplan en de verplichte paragrafen.
In het programmaplan is het beleid in Wassenaar op hoofdlijnen opgenomen, met het geld dat we daarvoor beschikbaar hebben. De paragrafen richten zich op de beheeraspecten zoals bedrijfsvoering, weerstandsvermogen, kapitaalgoederen, lokale heffingen en grondbeleid.

De financiële begroting gaat vooral in op de financiële positie van onze gemeente. Hier nemen wij het totale financiële overzicht op, inclusief de toelichtingen. Dit bestaat uit de door de raad vastgestelde kaders, het algemene financiële beeld en het overzicht van de baten en lasten.

De inhoud van de beleidsbegroting en de financiële begroting lichten we hieronder toe.

Beleidsbegroting
Op grond van artikel 8 van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) bevat de beleidsbegroting:

De te realiseren programma's;
Een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen;
Een overzicht van de kosten van overhead;
Het bedrag voor de heffing voor de vennootschapsbelasting;
Het bedrag voor onvoorzien.

In de programma’s is opgenomen welke maatschappelijke doelen we nastreven, welke activiteiten we daarvoor gaan uitvoeren en wat het kost. De beleidsindicatoren geven een indicatie van de gewenste maatschappelijke effecten.

Elk programma begint met de doelstelling van het programma. Daaronder volgt een tabel met de manier waarop via de verschillende taakvelden de doelstelling uit het programma wordt ingevuld. De totaalraming van het programma is opgenomen aan het eind van het programma.

Per taakveld is vervolgens een inhoudelijke toelichting opgesteld voor 2018 en verdere jaren. Omdat er door de nieuwe indeling in 2017 sprake is van een systeemwijziging is er geen verschillenverklaring opgenomen ten opzichte van 2016.

Ter afsluiting van de taakvelden zijn de wettelijke grondslagen en beleidskaders vermeld.

Naast het programmaplan bevat de beleidsbegroting de wettelijk verplichte paragrafen.
De tabel hieronder geeft daarvan een overzicht.

Tabel 1

Paragraaf	Inhoud
Lokale heffingen	Ontwikkelingen op het gebied van de belastingen en heffingen. Per heffing geven wij aan wat het beleid is en op welke wijze het tarief tot stand is gekomen. Ook geven wij inzicht in de (geraamde) opbrengsten.
Weerstandsvermogen en Risicobeheer	Financiële gezondheid van de gemeente De paragraaf geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is om financiële risico’s op te vangen.
Onderhoud kapitaalgoederen	Beleid ten aanzien van het beheer van kapitaalgoederen. Dit zijn onder andere onderhoud en vervanging van openbaar groen, wegen, riolering, openbare verlichting, verkeerslichtinstallaties en -borden, watergangen (waarvoor de gemeente een onderhoudsverplichting heeft) en civiele kunstwerken.
Financiering	Ontwikkelingen en keuzes in het financieringsbeleid.
Bedrijfsvoering	De wijze waarop de gemeente met de bedrijfsvoeringstaken omgaat.
Verbonden partijen	Een overzicht van alle verbonden partijen. Verbonden partijen zijn organisaties waarin de gemeente een financieel én een bestuurlijk belang heeft.
Grondbeleid	Visie van de gemeente op het grondbeleid. Licht de wijze waarop het grondbeleid ten uitvoer wordt gebracht toe en de prognose van de resultaten van grondexploitaties, winstneming en verloop van reserves.
Bezuinigingen, taakstellingen en ombuigingen	Een overzicht van de bezuinigingen in 2018-2021 die in de ramingen zijn verwerkt. Met de Kadernota 2018 is door de raad tot een groot aantal bezuinigingen besloten. In deze paragraaf worden de bezuinigingen toegelicht.

Financiële begroting
Uitleg over de financiële begroting is in de leeswijzer van de financiële begroting opgenomen.

Helemaal achterin de begroting, na de financiële begroting, zijn zes bijlagen opgenomen te weten:

Bijlage 1 Nieuw beleid per programma
Bijlage 2 Reserves en voorzieningen
Bijlage 3 Algemene uitkering uit het gemeentefonds
Bijlage 4 Subsidies
Bijlage 5 Overzicht baten en lasten per taakveld
Bijlage 6 Investeringen

Disclaimer: In het document worden de financiële tabellen automatisch gegenereerd, waardoor er afrondingsverschillen in cijfers kunnen voorkomen.